news

Ս․թ․ հոկտեմբերի 25-28-ը Երևանում տեղ ունեցավ Պատմության ճամբար 2022-ը՝ «Բարեկամության և երջանկության ամրո՞ց․ Բացահայտելով խորհրդային քարոզչությունը» խորագրի ներքո։

Ճամբարին մասնակցում էին 17 աշակերտ Հայաստանից և Մոլդովայից, ովքեր 2022թ․ ընթացքում մասնակցել են Պատմության մրցույթներին, կատարել հետազոտական աշխատանքներ «Մերժման և կարոտաբաղձության միջև․ Խորհրդային և հետխորհրդային շրջանի պատմությունը ընտանիքներում և տեղական համայնքներում» ընդհանուր թեմայի շրջանակներում և ճանաչվել հաղթող տարբեր անվանակարգերում։ Աշակերտների հետ ճամբարին մասնակցում էին նաև 1-ական ուսուցիչ 2 երկրներից։

Ճամբարի ընթացքում մասնակիցները հարստացրին իրենց գիտելիքները Խորհրդային շրջանի պատմության, մասնավորպես պետական քարոզչության և մարդկանց կյանքում դրա ազդեցության, ինչպես նաև քարոզչության դեմ պայքարի գործիքների մասին։

Ճամբարի 4 օրերը բավական հագեցած էին։ Մասնակիցները այցելեցին Սովետական ակումբ, որի հսկայական հավաքածուի միջոցով պատկերացում կազմեցին Խորհրդային կյանքի, առօրյայի մասին։ Սերգեյ Փարաջանովի թանգարանում ազգագրագետ Լևոն Աբրահամյանի օգնությամբ նրանք ծանոթացան հանրահայտ կինոռեժիսորի կյանքին և գործունեությանը, ինչպես նաև Խորհրդային իշխանությունների հետ ունեցած նրա տարաձայնություններին։

Մշակութային մարդաբան Համլետ Մելքումյանը նրանց ներկայացրեց մուլտֆիլմերում թաքնված Խորհրդային քարոզչության տարրերը, իսկ գրող Արմեն Հայաստանցին քննարկում անցկացրեց իր «Արծաթե դարպասներ» պատմվածքի և դրա միջոցով Խորհրդային պատմության կոնկրետ ժամանակահատվածի շուրջ։

Ճամբարի ավարտին մասնակիցները կոլաժներ պատրաստեցին Խորհրդային քարոզչության իրենց պատկերացումների վերաբերյալ՝ ներկայացնելով դրանք միմյանց և կիսվելով փորձով։

Ճամբարն իրականացվում էր Դի-Վի-Վի Ինթերնեյշնալի, Հազարաշեն ազգաբանական հետազոտությունների հայկական կենտրոն ՀԿ և Քյորբեր հիմնադրամի կողմից՝ «Պատմության մրցույթներ Հայաստանում, Բելառուսում, Վրաստանում, Մոլդովայում և Ուկրաինայում 3․0» ծրագրի շրջանակում՝ Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարարության ֆինանսական աջակցությամբ։

Սույն թվականի օգոստոսի 2-6 Վրաստանի Իկալտո բնակավայրում անցկացվեց Ամառային ակադեմիա «Պատմության մրցույթներ 3,0» ծրագրի մասնակից ուսուցիչների համար։ Ակադեմիային ներկա էին պատմության 18 ուսուցիչներ Հայաստանից, Վրաստանից և Մոլդովայից։ Ուկրաինայի թիմը, պատերազմական իրավիճակով պայմանավորված, ցավոք, չկարողացավ ժամանել Վրաստան և մասնակցել երկար սպասված այս հանդիպմանը։

Ակադեմիայի ընթացքում ուսուցիչները հնարավորություն ունեցան կիսվելու իրենց փորձով, խոսեցին նախագծային հետազոտական աշխատանք կատարելու հնարավորությունների և դժվարությունների մասին, քննարկեցին խոչընդոտներն ու դրանց լուծումները, ինչպես նաև ներկայացրեցին պատմության դասավանդման իրենց պրակտիկան, կիրառած մեթոդներն ու ռազմավարությունները։

Հայաստանի թիմի քննարկումը Ամառային ակադեմիայի ժամանակ

Ակադեմիայի հրավիրյալ բանախոսները ներկայացրեցինք նոր մոտեցումներ և մեթոդներ պատմություն առարկան արդյունավետ կերպով դասավանդելու համար, մասնավորպես՝ Էլենե Մեձմարիաշվիլին խոսեց դպրոցում ռեպրեսիաների և տրավմատիկ անցյալի մասին դասավանդելու մոտեցումների մասին, իսկ Գայանե Շագոյանը ներկայացրեց «հիշողության լանդշաֆտը» որպես պատմության դասավանդման կոնցեպտ և գործիք կիրառելու մասին։ Վրաստանի «Սովլաբ» կազմակերպության ներկայացուցիչ Ռուսուդան Կոբախիձեն ներկայացրեց կազմակերպության իրականացրած հետազոտությունները և հրապարակած գրականությունը, որը կարող է Խորհրդային ժամանակաշրջանի դասավանդման համար օգտակար ռեսուրս հանդիսանալ ուսուցիչների համար։

Էլենե Մեձմարիաշվիլի

Գայանե Շագոյան

Ռուսուդան Կոբախիձե

Մասնակցիները նաև փոխանակեցին մտքեր ծրագրի շարունակության, հնարավոր թեմաների և առաջարկվող փոփոխությունների մասին։

Միջոցառումը թույլ տվեցին ծրագրի մասնակից լավագույն ուսուցիչներին հանդիպելու և միասին ամփոփելու ծրագրի ընթացքում իրենց ձեռքբերումներն ու գրանցած հաջողությունները, ինչպես նաև խնդիրները՝ հույս հայտնելով հետագա տարիներին ևս նման հանդիպումների մասնակցության։

Սույն թվական հունիսի 17-ին Արամ Խաչատրյանի տուն – թանգարանի դալիճում տեղի ունեցավ «Պատմության մրցույթներ Հայաստանում, Բելառուսում, Վրաստանում, Մոլդովայում և ՈՒկրաինայում 3,0» ծրագրի մրցանակաբաշխության արարողությունը։ Արարողությանը հրավիրված էին պատմության մրցույթին ներկայացված 46 աշխատանքներից մասնագիտական ժյուրիի կողմից լավագույնը ճանաչված 14 աշխատանքների հեղինակ աշակերտներն ու աշակերտական խմբերը իրենց ուսուցիչների հետ։

Միջոցառմանը ներկա էին նաև ծրագրի փորձագետներ Լուսինե Խառատյանը և Ռուզաննա Ծատուրյանը, ինչպես նաև ժյուրիի անդամներ Էվիյա Հովհաննիսյանը, Վահրամ Սողոմոնյանը և Հուրիկ Ադդարեանը։ Միջոցառման պատվավոր հյուրն էր EUSTORY միջազգային ոչ ֆորմալ ցանցի (Պատմության մրցույթներ նախաձեռնության միջազգային ցանց) գործադիր տնօրեն Կատյա Ֆաուսերը։

Էսթեր Հակոբյան (Դի-Վի-Վի Ինթերնեյշնալի հայաստանյան գրասենյակի տնօրեն), Կատյա Ֆաուսեր (EUSTORY գործադիր տնօրեն)

Հունվար – ապրիլ ամիսների ընթացքում դեռևս 2021թ․ ծրագրի շրջանակներում վերապատրաստաված ուսուցիչներն իրենց աշակերտական խմբերի հետ իրականացրել են հետազոտությունները՝ հայտնաբերելով և ուսումնասիրելով իրենց համայնքում առկա շինություններն ու հուշարձանները, որոնք կառուցվել, շահագործվել կամ ձևափոխվել են խորհրդային միության շրջանում, դրանց հետ կապված մարդկանց հուշերը։ Հետազոտությունների համար աշակերտներն օգտագործել են բանավոր պատմության մեթոդը՝ համադրելով ստացված տեղեկատվությունը արխիվային փաստաթղթերի, գրականության և մամուլում հրապարակված նյութերի հետ։ Հետազոտությունների արդյունքները ներկայացվել են ս․թ․ ապրիլի 1-30-ը ընկած ժամանակահատվածում, որից հետո 6 անդամից կազմված մասնագիտական ժյուրին գնահատել է աշխատանքները նախապես սահմանված չափանիշներին համապատասխան։ Ամենաբարձր միավորներ ստացած աշխատանքները՝ թվով 14 աշխատանք, ճանաչվել են մրցանակակիր հետևյալ անվանակարգերում․

Լավագույն աշխատանք (3)

Լավագույն հետազոտական աշխատանք (3)

Հատուկ մրցանակներ (8)

Մրցույթին ներկայացված բոլոր աշխատանքների հեղինակ աշակերտներն ու խմբերը ստացան վկայականներ, իսկ մրցանակակիր թիմերը՝ նաև հատուկ մրցանակներ։ Լավագույն աշխատանքներ ներկայացրած թիմերի ուսուցիչները ևս արժանացան հատուկ մրցանակների իրենց ներդրման և ցուցաբերած արդյունքների համար։

Լավագույն աշխատանքների հեղինակ աշակերտները հնարավորություն կունենան մասնակցելու ս․թ․ հոկտեմբերին Հայաստանում կայանալիք «Պատմության ճամբարին», որին կմասնակցեն նաև ծրագրի անդամ մյուս 3 երկրների՝ Վրաստանի, Մոլդովայի և Ուկրաինայի պատմության մրցույթների հաղթող աշխատանքների հեղինակները։

«Պատմության մրցույթներ Հայաստանում, Բելառուսում, Վրաստանում, Մոլդովայում և Ուկրաինայում 3․0» ծրագրի շրջանակում 2022թ․ մարտի 22-ին, 24-ին և 26-ին Շիրակի, Տավուշի և Երևանի՝ մրցույթի մասնակից ուսուցիչների և աշակերտների համար կազմակերպվեցին միջոցառումներ գարնանային դպրոցի շրջանակում, որի ընթացքում մասնակիցները հնարավորություն ունեցան ներկայացնելու իրենց հետազոտական նախագծերը, ինչպես նաև ծանոթանալու մրցույթի մասնակից մյուս աշակերտների նախագծերին և կատարած աշխատանքին։

Էսթեր Հակոբյան, ԴԻ-Վի-Վի Ինթերնեյշնալ հայաստանյան գրասենյակի տնօրեն

Միջոցառման առաջին մասում մասնակից խմբերը ծանոթացան, այնուհետև «Խճանկար» խաղի ընթացքում, համագործակցելով միմյանց հետ, հավաքեցին խորհրդային շրջանի մշակույթը ներկայացնող տարբեր պատկերներ և ներկայացրեցին դրանք՝ քննարկում ծավալելով թեմաների շուրջ։

“Խճանկար” վարժանք, Դիլիջան

“Խճանկար” վարժանք, Գյումրի

Միջոցառման երկրորդ մասում մասնակից թիմերը պաստառների միջոցով ներկայացրեցին իրենց հետազոտական նախագծերը և այդ ուղղությամբ կատարված աշխատանքները։ Հետազոտությունների համար ընտրվել են խորհրդային շրջանում կառուցված և/կամ այլ նպատակներով օգտագործված համայնքային հուշարձաններ, շինություններ, դպրոցներ, մշակութային տներ, թաղամասեր, փողոցներ և այլն։ Աշակերտները փորձել են դուրս բերել մոռացված պատմություններ այդ վայրերի մասին՝ ուսումնասիրություններ կատարելով արխիվներում, գրադարաններում, ինչպես նաև հարցազրույցներ անցկացնելով ականատեսների հետ։

Թիվ 134 դպրոցի պաստառ

Չորաթանի միջնակարգ դպրոցի պաստառ

Նահապետավանի միջնակարգ դպրոցի թիմ

Միջոցառման ընթացքում 2021թ․ վերապատրաստված ուսուցիչները ստացան դասընթացի մասնակցության իրենց վկայականները։

Գարնանային դպրոցի հատուկ հյուրն էր գրող, բանաստեղծ Վահրամ Մարտիրոսյանը, ով ներկայացրեց իր «Բամբակե պատեր» վեպը՝ քննարկում ծավալելով ԽՍՀՄ լեզվական քաղաքականության և մշակութային ու քաղաքական այլ դրսևորումների մասին։

Գարնանային դպրոցին ընդհանուր առմամբ մասնակցեցին 33 ուսուցիչ և 212 աշակերտ Շիրակից, Տավուշից և Երևանից։ Բոլոր մասնակիցները ընդգծեցին նման միջոցառումների կարևորությունը փորձի փոխանակման, նոր գիտելիքների և ընկերների ձեռքբերման և իրենց մեծ ծրագրի մաս զգալու առումով։

2022թ․ հունվարի 27-ին, 28-ին և 31-ին անցկացվեցին առցանց դասընթացներ համապատասխանաբար Տավուշի, Շիրակի և Երևանի հանրակրթական դպրոցների՝ «Պատմության մրցույթներ 3.0» ծրագրում ներգրավված ուսուցիչների և նրանց աշակերտական խմբերի համար։

Դասընթացը վարեցին Դի-Վի-Վի Ինթերնեյշնալի հայաստանյան գրասենյակի ծրագրային թիմի անդամները։ Նրանք մասնակիցներին ներկայացրեցին այս տարի կայանալիք պատմության մրցույթի պայմաններն ու պահանջները, ինչպես նաև խոսեցին հատուկ ծրագրի համար պատրաստված կայքի, դրա հնարավորությունների ու կիրառելիության, հետազոտական աշխատանքների ներկայացման կարգի մասին։

Հանդիպմանը մասնակից ուսուցիչներն ու աշակերտները հնարավորություն ունեցան պարզաբանումներ ստանալ մրցույթի վերաբերյալ իրենց հուզող բովանդակային և տեխնիկական հարցերին։

Հանդիպման երկրորդ մասում կազմակերպիչները ներկայացրեցին մի շարք ձևաչափեր և գործիքներ, որոնք մրցույթի մասնակիցները կարող են դիտարկել իրենց վերջնական աշխատանքները պատրաստելու համար։ Այդպիսի ձևաչափերի թվում են շարադրությունը (էսսե), ֆոտո և վիդեո պատմությունները, փոդքասթը, ցուցապաստառը կամ դրանց համադրությունները։ Դասընթացին կիրառված սահիկահանդեսը կարող եք գտնել հետևյալ հղումով․

Երեք օրվա առցանց հանդիպումներին միացան ընդհանուր 265 մասնակիցներ, ովքեր իրենց գոհունակությունը հայտնեցին անցկացված դասընթացների և տրամադրված նյութերի համար։

^{Հայաստանում նախագծի պաշտոնական լոգո}

2021թ․ հոկտեմբերի 25-ին տեղի ունեցավ «Պատմության մրցույթներ Հայաստանում, Բելառուսում, Վրաստանում, Մոլդովայում և Ուկրաինայում 3․0» ծրագրի պաշտոնական մեկնարկի արարողությունը Հայաստանում։

Միջոցառմանը հրավիրված էին նախագծի շրջանակում հայտարարված բաց մրցույթին հետաքրքրության հայտ ներկայացրած բոլոր ուսուցիչները։

Միջոցառումն իրականացվեց հիբրիդ տարբերակով։ Երևանի Բուն ակումբում անցկացված դեմառդեմ միջոցառման ընթացքում Դի-Վի-Վի Ինթերնեյշնալի հայաստանյան գրասենյակի թիմը և փորձագետները մասնակից ուսուցիչներին ներկայացրեցին նախագիծը, նպատակներն ու նախատեսվող աշխատանքները։

Կազմակերպիչները ներկայացրեցին նաև 2021-2022թթ․ շրջափուլի համար ընդհանուր թեման նախագծի մասնակից բոլոր երկրների համար, այն է՝ «Մերժման և կարոտի միջև․ Խորհրդային և հետխորհրդային պատմությունը ընտանիքներում և տեղական համայնքներում», որն ընտրվել է՝ ի նշանավորումն Խորհրդային միության փլուզման 30-ամյակի։ Հայաստանում անցկացվող մրցույթի թեման կլինի «Մոռանալու և հիշելու արանքում. Խորհրդային և հետխորհրդային հիշողության լանդշաֆտը համայնքներում և ընտանիքներում», որի շրջանակում մասնակից աշակերտները կհետազոտեն իրենց համայնքներում առկա կամ երբևէ գոյություն ունեցած խորհրդային ժամանակաշրջանի հուշարձաններն ու շինությունները, վեր կհանեն հայտնի և մոռացված պատմություններ դրանց մասին, կխորհեն իրենց համայնքներում դրանց նշանակության և կարևորության մասին։ Այդ հուշարձանները կարող են վերածվել գործնական ուսուցման և ուսումնառության այլընտրանքային վայրերի։

^{նախագծի պաշտոնական մեկնարկ}

Միջոցառման հրավիրյալ բանախոսներ Աղասի Թադևոսյանը և Գայանե Շագոյանը խոսեցին Խորհրդային անցյալի վերանայման, նոր մեթոդներով և մոտեցումներով ուսումնասիրության և դասավանդման կարևորության մասին։

Միջոցառմանը դեմառդեմ և առցանց մասնակցող ուսուցիչները հնարավորություն ունեցան իրենց հուզող հարցերն ուղղելու բանախոսներին, ինչպես նաև ծանոթացան նախագծի բովանդակությանն և նախատեսվող քայլերին։

^{Հովհաննես Հովհաննիսյան, ԵՊՀ ռեկտոր, նախագծի գլխավոր աջակից}

Մասնակիցներին տեսաուղերձով դիմեց նաև նախագծի գլխավոր աջակից, ԵՊՀ ռեկտոր Հովհաննես Հովհաննիսյանը` կարևորելով նման նախագծերի անցկացումը Հայաստանի հանրային դպրոցներում:

2021թ․ հոկտեմբեր – նոյեմբեր ամիսներին Շիրակի, Տավուշի մարզերի և Երևանի հանրակրթական դպրոցներում «Հայոց պատմություն», «Համաշխարհային պատմություն», «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկաները դասավանդող ուսուցիչների համար անցկացվեցին վերապատրաստման դասընթացներ պատմություն առարկայի դասավանդման նոր մեթոդների և ռազմավարությունների վերաբերյալ։

^{Տավուշի մարզի ուսուցիչների վերապատրաստման դասընթաց}

Յուրաքանչյուր տարածաշրջանի ուսուցիչների համար իրականացվեց մեկ եռօրյա դեմառդեմ դասընթաց «Բանավոր և տեղական պատմության մեթոդներ» թեմայով (Շիրակի մարզ՝ հոկտեմբերի 27-29, Տավուշի մարզ՝ նոյեմբերի 3-5, Երևան՝ նոյեմբերի 26-28)։ Դասընթացը վարեցին «Հազարաշեն» Ազգաբանական հետազոտությունների հայկական կենտրոն ՀԿ փորձագետներ, մշակութային մարդաբան Լուսինե Խառատյանը և ազգագրագետ Ռուզաննա Ծատուրյանը։ Դասընթացը երաշխավորված է որպես ատեստավորման ենթակա ուսուցիչների վերապատրաստման դասընթաց ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի 2021թ․ մայիսի 18-ի N 780-Ա/2 հրամանով և կներդրվի 2022 թվականից։

^{Ուսուցիչների վերապատրաստման դասընթաց Երևանում}

Հոկտեմբերի 30-ին նախագծում ընդգրկված բոլոր ուսուցիչների համար անցկացվեց առցանց դասընթաց «Ակտիվ պատմական մտածողության ռազմավարություններ» թեմայով, որը վարեցին «Պարադիգմա» կրթական հիմնադրամի փորձագետներ Նարեկ Մանուկյանը և Թալին Սաղդասարյանը։

Դասընթացներին մասնակցել են շուրջ 50 ուսուցիչներ, ովքեր, կիրառելով ստացված գիտելիքներն ու հմտությունները, կկազմեն հետազոտական նախագծեր և կձևավորեն աշակերտական խմբեր՝ 2022թ․ պատմության մրցույթին մասնակցելու համար։